واتە هیچ کەڵکى نییەو بەهرەى لێوەرناگیرێ.

یەکێک ئەیڵێ کە لە یارمەتى یەکێکیتر نائومێد بێ.

واتە چونکە نرخیان ئەزانن.

واتە یەکێک بە تەنیا بەبێ یارمەتیدەرێک باش ئیشى پێناکرێت.

واتە هەر شتە بە شتى خۆیەوە جوانە.

واتە کەس بە قسەى ناکات.

واتە زۆر نادانە.

بە یەکێک ئەوترێ کە قسەیەکى ناپەسەند بکات.

ئەگینا بە تێڵا لێی نەئەدا لەسەر جووت نەکردن، چونکە ئەگونجێ ژانى کردبێ، بەڵام زمانى نییە تا هاوار بکات و بڵێ: نەخۆشم. بە زاڵمێک ئەوترێ کە بەزەیى بە هەژاردا نەیەتەوە.

ئەگێڕنەوە کابرایەک بەهۆى بێبارانییەوە ساڵێک هیچى نابێت، ناچار دەست ئەکات بە قەرزو قۆڵە، ساڵى ئایندە ئەیەوێ جووت و تۆوێکى زۆر بکات تا قەرزەکانى پێ بداتەوە، لە جووتە گاکەى یەکێکیان سورێکى خەفۆک ئەبێ، هەرچەند ئەکات جووتى بۆ ناکات. ئەمیش ئەڵێ: من و تۆ ئەگەر بنووین سبەینێ کە قەرزار هات هەر تۆ ئەبەن ئەتفرۆشن بە قەساب و کەوڵت ئەکەن. ئەمە ئێستا بە یەکێکى ئەڵێیت کە ئەرکى بەسەرتەوە بێ و ئیشت لەگەڵ نەکات. واتە هەر تۆ زەرەر ئەکەیت، چونکە من لەسەر بەردى ڕەق ئەژیم، بەڵام تۆ نانت دەستناکەوێ بیخۆیت.

واتە هیچ کەسێک نابێ لە گەلى خۆى هەڵگەڕێتەوە.

بە یەکێک ئەوترێ کە لە تەنگانەیەک بچێ بە دەنگ خزمێکى دوورییەوە تا ڕزگارى بکات.

واتە گاکە ناتوانێ بڕوا بەڕێدا، کێرد حازرە بۆ سەربڕینى. واتە هەر گرێیەک کە نەتوانى بیکەیتەوە بیبڕە لە بنا.

واتە چۆن گاکەى خۆم و دۆڵەکەى ئاوایى خۆم ئەناسمەوە، فڵان کەسیش بە خۆى و جێگاو ڕێگاکەیەوە ئاوا ئەناسمەوە.

واتە ئادەمى ئەبێ باشتر وابێ، هیچ دایک و باوکێک نابێ مناڵى خۆى پێنەگەیەنێ.

واتە هاودەمى پیاوى خراپ مەکە، چونکە ئەگەر ڕەنگیشى نەگریت، خووى ئەگریت.

واتە ئەگەر جوتیار ئازاو وریا بێ نایەڵێ گا لە کاتى جووت و گێرەدا کاوێژ بکات. بە یەکێک ئەوترێ کە دەسەڵاتى بەسەر بەردەستەکانیا نەبێت.

بە یەکێک ئەوترێ کە کردەى ئەم بێ و بردەى یەکێکیتر.

بە شتێک ئەوترێ کە هێندێ جار زۆرو هێندێ جار کەم بێ.

بە کارێک ئەوترێ کە بەشى زۆرى کرابێ.

بە یەکێک ئەوترێ کە قسەیەکى ناپەسەند بکات.

واتە ئەمە شتێکى ناچارییە.

بە یەکێک ئەوترێ کە دەستیشت لێبووەشێنێ و دڵنەواییشت بکات.

واتە نەنگى خۆى نابینێ، کەچى نەنگى بچوکى مەردوم ئەبینێ.

واتە دزێک زۆر چوست و چالاکە.

بە یەکێک ئەوترێ کە بە خۆڕایى خۆى ماندوو بکات لە کارى ئەم و ئەودا.

ئەگێڕنەوە کە کابرایەکى جاف لە ڕێگاى گەرمیان و کوێستاندا لا ئەداتە لاى مەلاى دێیەک و کوڕەکەى لەگەڵ خۆیدا ئەبات. داوا لە مەلا ئەکات کە کوڕەکەى بۆ بکات بە مەلاى خوێندەوار، قسەکەى سەرەوەى پێ ئەڵێ، کەوا ئێستا بووە بە پەند. ئەوترێ بە هەموو کەسێک کە کارێکى دوورو درێژى ببێ و بیەوێ زوو بە زوو لە چەند دەمێکدا بۆى بکرێ.

واتە لە هەموو شتێکدا بەدبەختى و بەختیارى هەیە.

واتە دەوڵەمەند هەرچى بکات کەس قسەى لێناکات، کەچى هەژار هەرچى بکات قسەى لێئەکەن.

مەبەست لە گاور پیاوى بێ دەسەڵاتە، چونکە جاران لە وڵاتى ئیسلامدا گاور هەمیشە کەمایەتى (اقلیات) بوون، خۆیان بە زەبوون زانیوە، هەرچەندە ئیسلام چاودێرى خۆیان و مافیانى کردووە وەک موسڵمانەکان. مەبەست لە سەفەرالیش پیاوى بێ ئینسافە، وا دەرئەکەوێ کە یەکەمجار گاورێک قەرز بەسەر سەفەرالى ناوێکى قەرز کوێرەوە بووە، ئەوەندەى هاتوچۆى کردووە تا کەرەکەى ناوکەڕێژ بووە، بێ ئەوەى تەنەکەیەک جۆى دەستبکەوێ. بە یەکێکى زەبوون ئەوترێ کە پارەى لاى یەکێکى قەرز کوێر بێ. واتە ئەوەندە دێت و ئەچێ تا کەرەکەى ناوکەڕێژ ئەبێ و هیچیشى دەستناکەوێ.

بە یەکێکى قین ئەستوور ئەوترێ.

بە یەکێک ئەوترێ کە کەسى نەبێ سەرپەرشتى بکات

گاى بێگارى: گایەکە لەلایەن زۆردارێکەوە داگیر کرابێ و لەبەر چەوسانەوە لەڕو لاواز بووبێ. جلى ماڵە گەورە: جلێکى تازەو نوێیە. بە یەکێک ئەوترێ کە بەرگێکى تازەى دەڵپى لەبەرا بێ.

بە کەسێک ئەوترێ کە لەگەڵ کەسا هەڵ نەکا و نەتوانێ بژى.

مەبەست لە هەمانە بە کۆلأ کەسێکە کە گاى ون بووبێ و توێشووى بەستبێتە پشت تا بە دوویا بگەڕێ. بە یەکێک ئەوترێ کە کە هەر خۆى مەبەست بێ و دەربەستى کەس نەبێ.

بە یەکێک ئەوترێ کە خۆى جۆرە ئیش و کارێکى نەبێ و لە هیچە خۆى لە کاروبارى ئەم و ئەوا هەڵقورتێنێ.

بە یەکێک ئەوترێ کە لەگەڵ مناڵانا یارى بکات.

بە یەکێک ئەوترێ کە بیەوێ هەر بەتەنیا بژى و لەگەڵ کەسدا نەبێ.

واتە گاڵەکە هەمووى جەردە بردى، کەچى پیرێژن خەریکى پێچانەوەى گوێرەکەکەى بوو. بە یەکێک ئەوترێ کە لە کاتى زیانێکى گەورەدا خۆى بە شتى هیچ و پووچەوە خەریک بکات.